Mùi hương gợi nhớ

Đã có những mùi hương hiện hữu trong miền ký ức xa xôi mà ngay thời khắc đó mình không hề hay biết, không hề cảm nhận hết giá trị của nó. Người xưa đã từng tâm sự:

“Đập cổ kính ra tìm lấy bóng

Xếp tàn y lại để dành hương”

Dường như rất nhiều thơ ca, âm nhạc nhắc đến những mùi hương. Bất chợt một hôm ta nghe được hay bắt gặp lại, tâm hồn mình dường như lắng đọng, hình ảnh những người thân yêu, bạn bè thấp thoáng hiện về từ dĩ vãng đầy ắp hạnh phúc ngọt ngào hay những hồi ức chạnh lòng làm ta cứ nhớ thương, khắc khoải để phải thốt lên rằng: Thật kỳ diệu những mùi hương!

 Đôi lúc ta bỗng nhớ quay quắt cái thời trẻ dại, nhớ mùi thơm lừng của những củ khoai lang lùi bị cháy sém, mùi cá nục kho tiêu và mùi cơm lúa mới thơm tho ta đã được thưởng thức từ bàn tay mẹ. Phan Thiết là quê hương tôi. Ở đó có Bãi Rạng rợp  bóng dừa ven bờ biển, ngan ngát hoa dừa đưa hương trong gió, có Mũi Né thẳng tắp những hàng cau hoa xoè đuôi phụng, toả hương thơm ngào ngạt ngây ngất cả không gian, nhắc ta nhớ đến Sự tích “Trầu Cau” bà kể năm nào. Rồi tình cờ đi ngang qua một hồ sen nở hoa hồng cả mùa hạ, hương thơm như kéo ta về cái thời trốn học leo lên đồi cát thả diều, rồi nhảy xuống tắm ao, miệng nhai chóp chép những hạt sen non thơm thơm mùi sữa. Còn nhớ mùa Vu Lan năm đó mẹ dẫn mấy đứa tôi đi chùa, hoa lài xâu chuỗi tỏa hương thơm ngát từ trên tay những thiếu nữ đang cầu nguyện hoà quyện với khói nhang trầm thanh khiết bay lên từ chốn Phật Đài. Bất giác, dù còn bé dại tôi cũng thấy lòng lâng lâng thanh thản lạ thường.

 Lúc nhỏ, chị em tôi rất mê trái đào lộn hột. Sau khi ăn trái, chúng tôi thường để dành hạt điều rồi nướng trong bếp, những tia lửa xanh thật ấn tượng và mùi thơm rất lạ lùng phát ra từ những hạt điều ấy, tôi nghĩ ai đã có những năm tuồi thơ ở quê tôi chắc sẽ không bao giờ quên được. Lớn lên tôi phải sống xa nhà, lang bạt nhiều nơi, mỗi khi nhớ quê là tôi thấy nhớ cha, nhớ mẹ, mới thấm thía câu hát :“ Ba mẹ là quê hương…”. Sau khi mẹ tôi mất, có dịp về nhà ngã đầu trên gối của mẹ, mùi dầu xanh của tuổi heo may trái gió trở trời, mùi mồ hôi… khiến tôi nhớ mẹ đến não lòng và bất giác khoé mắt cay cay…

Bao năm rồi tôi vẫn không quên mùi hoa bâng khuâng trong vườn nhà em, không quên kỷ niệm ngồi nắm tay nhau im lặng hàng giờ mà không biết chán. Mùi da thơm con gái, mùi hoa tím ấy, sau cơn mưa, nhẹ nhàng len lén như bước chân mềm mại của người thiếu nữ đầu tiên đặt lên những cung bậc tâm hồn tôi. Lúc ấy tôi chợt hiểu ra: mỗi mùi hương gắn liền với một kỷ niệm, một tình cảm dịu êm ta đã có trong đời… Đôi lần, ta bỗng thấy chạnh lòng khi nghe thấp thoáng đâu đó câu hát: “ Nghe như mùi hương xưa, từ quá khứ đưa về.

Lâng lâng hồn bay đi, rồi về xa dĩ vãng.

Thấy người xưa trong nắng,

thấy thu vàng mênh mông
Lá đỏ qua sông vắng

Mây ngừng trong mắt trong…”

                     
                      ( Tiếc một người – Thanh Bình)





Trong nỗi nhớ nhà, tôi lại nghe vị nồng nàn của biển, mùi những gánh cá tươi đầy ắp đổ về chợ mỗi sớm mai. Còn nữa, ôi mùi nước mắm mới “thơm tho” làm sao! Mỗi lần về thăm nhà, đi ngang qua những nhà làm thùng lều nước mắm ở Đức Thắng hay Phú Thủy tôi cứ muốn hít lấy hít để cái mùi hương mà du khách thường bảo làm cho “tỉnh ngủ”. Chiều chiều, thả bộ trên Bến Bạch Đằng, ta bắt gặp mùi mực khô, mùi cá khô nướng ngạt ngào giữa Sài Gòn hoa lệ, bỗng chốc lại thấy gần gũi thân thương vô cùng như chốn quê nhà. Nhớ quê, tôi lại nhớ cả Sài gòn, nhớ mùi sầu riêng, mít Tố Nữ, xoài Cát… của Chợ Bến Thành mỗi khi tôi đi xa Thành phố. Tôi nhớ cả Hà Nội những đêm ngồi bên hồ Thuyền Quang, nhâm nhi một ly nước mơ, thoảng nghe trong gió hương Ngọc Lan ẩn hiện, hái một bông bỏ vào túi áo suốt mấy đêm liền giấc ngủ còn thơm lây. Mùi thơm ấy gắn liền với hình bóng một cô gái ở Phố Nam Ngư vừa sắc sảo, vừa dịu dàng đáng yêu đến lạ. Hình như mùi hương đã làm không gian dường như xích lại và tình cảm cũng trở nên gần gũi hơn. Nhà thơ Đinh Hùng có lúc tự nhủ:

 “ Đi bên hàng rau cải cúc,

 hương này có phải hương xưa…?”.

Có bao giờ bạn thấy xúc cảm dâng trào khi tâm hồn hòa quyện cùng với thiên nhiên? Hãy chạy lên đồi thông Đà Lạt nằm soải người nhìn lên bầu trời cao rộng, nghe mùi cỏ dại thơm nồng quyện với mùi nhựa thông, sẽ thấy mình như hoà tan trong trời đất, cỏ cây với ta là bè bạn thân thương. Hãy thả nổi trên làn nước trong xanh êm đềm, hít sâu vào lòng ngực làn gió nồng nàn vị mặn của biển  Nha Trang. Mọi nhọc nhằn, mệt mỏi trong cuộc sống dường như tan biến, đưa ta đến với niềm lạc quan bay bổng, khiến ta thấy yêu thiên nhiên và cuộc đời này biết bao!

Tôi vẫn thích mùi lá dứa bay lên từ chiếc xe bán dạo khoai mì hấp, gợi tôi nhớ cái thuở mới học vỡ lòng cứ hay cắt từng mẫu bánh tráng ngọt thơm mùi lá dứa ép vào trang sách, học bài buồn miệng, lật tìm vài miếng nhai đỡ ghiền. Mỗi khi có dịp ăn lại gói xôi đậu xanh trộn dừa, tôi lại nhớ như  in cái thời sinh viên, sáng nào cũng đứng bên thúng xôi bốc khói đầu hẽm, mua một gói vừa thổi, vừa ăn và tận hưởng mùi thơm nếp mới suốt mấy tháng liền mà không hề thấy ngán. Rồi mùi mì gói thật ấm lòng những đêm thức khuya học bài thi. Nhưng với những khuất lấp của dòng đời nhiều khi ta quên bẵng cái mùi “sinh viên” ấy(!)

Dẫu thế nào cũng có những mùi làm người này khó chịu nhưng lại gợi nhớ cho những người khác, vì cảm nhận một mùi hương cũng như tình cảm ta dành cho ai đó. Khi ta yêu ai, ta yêu luôn cả tính dễ ghét họ, khi ta ghét ai, ta ghét  tính dễ thương của họ. Vậy bạn đừng có ngạc nhiên tại sao nhiều người cứ thích ra ngồi ở bên bờ kênh Nhiêu Lộc để uống vài hớp bia. Có lẽ họ nhớ bia, nhớ mồi thì ít mà nhớ không khí bạn bè “sóng sánh dịu dàng” thì nhiều? Biết đâu họ lại nhớ mùi hoa nguyệt quế hòa quyện với mùi ngai ngái của sình lầy bay lên từ dòng kênh tự bao giờ đã trở nên quen thuộc!?

Nhớ lại thời xưa, thiếu nữ gội đầu bằng hoa bưởi, hoa cam, bồ kết… những mùi hương đồng nội ấy như  nhà thơ Nguyễn Bính đã từng nói đến:

 “Hôm qua em đi tỉnh về

Hương đồng gió nội bay đi ít nhiều”

Bây giờ có lẽ mùi thơm của các loại nước hoa nhập ngoại chiết suất từ nhiều loại hoa cỏ, xạ hương, trầm hương…của Versace, Christian Dior, Chanel, GivenChy, Hugo Boss … trong giới thượng lưu, sành điệu, ít nhiều đã lấn át phần nào chất lãng mạn tự nhiên thuở nào, nhưng biết đâu? Đó cũng là những mùi hương gợi cảm, gợi nhớ của biết bao người.

          Hãy cảm nhận cuộc sống hôm nay bằng những rung động của tất cả giác quan để thấy hạnh phúc đang trào dâng trong lòng! Ít ai để ý đến một điều thật hệ trọng: “ Hôm nay chính là quà tặng mà Thượng Đế đã dành cho ta” cũng như một mùi hương tình cờ ta bắt gặp đã gợi  cho ta nhớ đến một người, một quãng đời, một khoảnh khắc tình cảm dịu vợi, niềm hạnh phúc dạt dào… đã đi qua đời mình. Chính vì lẽ đó, trong hai tiếng thiêng liêng Quê Hương của mỗi con người, có một nửa là Hương để chúng ta nhớ và giữ mãi trong tim.